चार टप्प्यात होणार लँडिंग | महत्त्वकांक्षी चांद्रमोहिमेकडे जगाचे लक्ष नवी दिल्ली | नगर सह्याद्री- भारताची महत्त्वाकांक्षी चांद्रमोहीम ’चांद...
चार टप्प्यात होणार लँडिंग | महत्त्वकांक्षी चांद्रमोहिमेकडे जगाचे लक्ष
नवी दिल्ली | नगर सह्याद्री-
भारताची महत्त्वाकांक्षी चांद्रमोहीम ’चांद्रयान-३’ अंतिम टप्प्यात पोहोचली आहे. दि. २३ ऑगस्टला सायंकाळी ६ वाजून ४ मिनिटांनी विक्रम लँडर चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरेल. यानंतर चंद्रावर उतरणारा भारत चौथा देश ठरेल. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ उतरणारा पहिलाच देश ठरण्याचा मान भारताला मिळणार आहे.
विक्रम लँडर सध्या चंद्रावर उतरण्यासाठी योग्य जागा शोधत आहे. चंद्रावर ठिकठिकाणी खडकाळ आणि खड्डे असलेली जमीन आहे. त्यामुळे सॉफ्ट लँडिंगसाठी सपाट जमीन शोधण्याचा प्रयत्न विक्रम लँडर करत आहे. लँडिंगची प्रक्रिया चार टप्प्यांत पार पडणार आहे. चांद्रयान-३ च्या लँडिंगची प्रक्रिया बुधवारी सायंकाळी ५:४५ वाजता सुरू होईल. यानंतर रफ ब्रेकिंग फेज, अल्टिट्यूड होल्ड फेज, फाईन ब्रेकिंग फेज आणि टर्मिनल डिसेंट फेज या चार टप्प्यांमध्ये लँडिंगची प्रक्रिया होईल. सुमारे १५ मिनिटांमध्ये हे चारही टप्पे पूर्ण केले जातील आणि सायंकाळी ६:०४ वाजता विक्रम लँडर चंद्रावर उतरलेले असेल.
लँडिंग प्रक्रियेतील पहिला टप्पा रफ ब्रेकिंग फेज असेल. यात विक्रम लँडरचा वेग १.६८ किमी प्रति सेकंद यावरुन कमी करून ३५८ मीटर प्रति सेकंद एवढा करण्यात येईल. लँडरचा वेग कमी करण्यासाठी ४०० न्यूटन क्षमतेचे चार इंजिन फायर करण्यात येतील. हा टप्पा ६९० सेकंदात पार पडेल. यानंतर विक्रम लँडर चंद्रापासून अवघ्या ७.४ किलोमीटर उंचीवर असणार आहे. यानंतर दुसरा टप्पा सुरू होील. यात विक्रम लँडर चंद्रापासून ७.४ किलोमीटर उंचीवरून आणखी खाली नेऊन ६.८ किमी उंचीवर नेण्यात येईल. हा टप्पा केवळ १० सेकंदांचा असणार आहे.
फाईन ब्रेकिंग फेज हा टप्पा अगदी महत्त्वाचा असणार आहे. या टप्प्यात विक्रम लँडर आणखी खाली नेऊन, चंद्राच्या पृष्ठभागापासून ८०० मीटर उंचीवर पोहोचवण्यात येईल. १७५ सेकंदांमध्ये हा टप्पा पार पडेल. ठराविक उंचीवर पोहोचल्यानंतर लँडरचा वेग शून्य करण्यात येईल. या ठिकाणी हवेत राहून लँडरमधील सेन्सर चंद्रावर लेझर किरणे सोडेल. या किरणांच्या माध्यमातून लँडिंगच्या जागेची तपासणी करण्यात येईल. अनुकूल संकेत मिळताच, विक्रम लँडर चंद्राच्या पृष्ठभागापासून १५० मीटर उंचीपर्यंत खाली नेण्यात येईल.
विक्रम लँडर १५० मीटर उंचीवर असताना लँडिंगची जागा निश्चित केली जाईल. याच उंचीवर राहून ते अनुकूल जागा ठरवेल. जागा फिस होताच टर्मिनल डिसेंट फेजला सुरुवात होईल. यामध्ये विक्रम लँडर आधी ६० मीटर आणि मग १० मीटर उंचीपर्यंत खाली नेले जाईल. यानंतर अगदी अलगदपणे विक्रम लँडर चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरेल. यावेळी विक्रमचा वेग हा १ ते २ मीटर प्रतिसेकंद एवढा असणणार आहे.
COMMENTS