सुखोई ३० आणि मिराज २००० लढाऊ विमाने कशी काम करतात; जाणून घ्या सविस्थर

मुरैना येथे हवाई दलाची दोन लढाऊ विमाने सुखोई ३० आणि मिराज २००० यांचा भीषण अपघात झाला आहे. ही दुर्घटना भारतीय हवाई दलासाठी मोठी हानी मानली जात आहे.

नवी दिल्ली / नगर सह्याद्री - 

मध्य प्रदेशातील मुरैना येथे हवाई दलाची दोन लढाऊ विमाने सुखोई ३० आणि मिराज २००० यांचा भीषण अपघात झाला आहे. दोन्ही विमानांनी ग्वाल्हेर एअरबेसवरून उड्डाण घेतले होते आणि ते सरावासाठी जात होते. अपघाताचे कारण अद्याप समजले नसून तपासानंतरच कळेल. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, अपघाताच्या वेळी सुखोई ३० मध्ये दोन पायलट आणि मिराज २००० मध्ये एक पायलट होता. दोन पायलट सुरक्षित असून तिसऱ्या पायलटसाठी बचावकार्य सुरू आहे. या अपघाताची चौकशी करण्यासाठी हवाई दलाने कोर्ट ऑफ इन्क्वायरीचे आदेश दिले आहेत. ही दुर्घटना भारतीय हवाई दलासाठी मोठी हानी मानली जात आहे.

सुखोई-३०एमकेआय: सुखोई-३० हे चौथ्या पिढीतील लढाऊ विमान आहे, ज्याची आधुनिक आवृत्ती सुखोई ३०एमकेआय रशियन कंपनी सुखोई आणि भारतीय कंपनी एचएएल यांनी संयुक्तपणे विकसित केली आहे. हे दोन आसनी मल्टी-रोल फायटर जेट जगातील सक्षम लढाऊ विमानांपैकी एक मानले जाते. या विमानात दोन टर्बोजेट इंजिन आहेत, जे २१२० किलोमीटर प्रति तास वेगाने उड्डाण करू शकते. या विमानाची एकूण रुंदी १४.७ मीटर, २१.९ मीटर लांब आणि ६.४ मीटर उंच आहे. हे विमान एकूण ३८,८०० किलो वजनाने टेक ऑफ करू शकते. सुखोई ३० हे विमान ३०० मीटर प्रति सेकंद या वेगाने उंचीच्या दिशेने उड्डाण करू शकते. सुखोई एका वेळी जास्तीत जास्त ३००० किमी अंतर कापू शकते आणि मधल्या हवेत इंधन भरल्यानंतर हे विमान ८००० किमीपर्यंत जाऊ शकते. सुखोई ३० हे जगातील सर्वात जड सशस्त्र लढाऊ विमानांपैकी एक आहे आणि ते भारत निर्मित ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रासह अनेक प्राणघातक क्षेपणास्त्रे वाहून नेऊ शकतात. हे विमान भारतीय हवाई दलाचा कणा मानले जाते. एका सुखोई ३०एमकेआय विमानाची किंमत सुमारे ६२ दशलक्ष डॉलर आहे.

मिराज-२०००: फ्रेंच कंपनी डसॉल्टने बनवलेले मिराज २००० हे लढाऊ विमान भारतीय हवाई दलातील सर्वोच्च लढाऊ विमानांपैकी एक आहे. हे विमान १९८५ मध्ये पहिल्यांदा भारतीय हवाई दलाचा भाग बनले. भारतीय हवाई दलाकडे ५० मिराज २००० लढाऊ विमाने आहेत. सिंगल शाफ्ट इंजिन एसएनईसीएमए एम५३ ने सुसज्ज हे विमान सिंगल सीटर आहे. मिराज २००० ची लांबी १४.३६ मीटर आहे, पंखांसह रुंदी ९१.३ मीटर आहे. या विमानाचे एकूण वजन ७५०० किलो आहे, जे एकूण १७ हजार किलो वजनासह उडू शकते. मिराज २००० फायटर जेटचा सर्वाधिक वेग २३३६ किमी प्रतितास आहे आणि ते एकाच वेळी जास्तीत जास्त १५५० किमी अंतर कापू शकते. मिराज २००० रशियामध्ये बनवलेल्या सुखोई ३० पेक्षा जास्त वेगाने उड्डाण करू शकते. मिराज कमाल ५९ हजार फूट उंचीवर उडण्यास सक्षम आहे.

मिराज २००० हे लेझर गाईडेड बॉम्ब, एयर टू एयर आणि हवेतून पृष्ठभागावर मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्रांनी सज्ज आहे. मिराज थॉमसन सीएसएफ-आरडीवाय रडार सिस्टीम आणि सेक्स्टंट व्हीई -१३० एचयूडी सह फ्लाय-बाय-वायर फ्लाइट कंट्रोल सिस्टमसह बसविले आहे. ज्यावर फ्लाइट कंट्रोल, नेव्हिगेशन, टार्गेट एंगेजमेंट आणि वेपन फायरिंगचा डेटा प्रदर्शित होतो. भारताशिवाय फ्रान्स, इजिप्त, यूएई, पेरू, तैवान, ग्रीस आणि ब्राझीलचे हवाई दल देखील मिराज २००० विमाने वापरतात. कारगिल युद्ध, सर्जिकल स्ट्राईकमध्ये मिराज २००० विमानांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. मिराज २००० फायटर प्लेनची किंमत जवळपास १६७ कोटी रुपये आहे.